حقیقت ادب از منظر امام جواد(ع)

 اخلاق در فرهنگ قرآن و اسلام از جایگاهی بس رفیع برخوردار است تا آنجا که پیامبر(ص) فلسفه بعثت خویش را اخلاق دانسته و فرموده که تنها هدف بعثت وی اتمام مکارم و محاسن اخلاقی است. بر همین اساس، بیشترین آموزه های اسلامی را مباحث اخلاقی تشکیل می دهد؛ چرا که آنچه از علم و حکمت در آیات و روایات آمده برای تخلق به اخلاق الهی است؛ از این رو، نقش مقدماتی را برای اخلاق عملی ایفا می کند. نویسنده با مراجعه به آموزه های امام جواد(ع) یکی ازمباحث مهم اخلاقی یعنی حقیقت ادب را تبیین کرده است.  

 تزکیه عملی، هدف شریعت

خداوند در آیاتی از قرآن یکی از اهداف ارسال رسولان و انزال کتب وحیانی را تعلیم و تزکیه دانسته است. البته گاه در آیات، تعلیم بر تزکیه مقدم شده و گاه تزکیه بر تعلیم مقدم شده است.[1] آنچه از آیات قرآنی و روح اسلام و قرآن به دست می آید آن است که تقدم تعلیم از باب مقدمه بودن برای تزکیه است و تقدم تزکیه در برخی دیگر از آیات نیز از باب تقدیم هدف بر مقدمه و تبیین ارزش و شرافت تزکیه است. بنابراین شکی نیست که تزکیه از نظر ارزش به عنوان غایت برای تعلیم، جایگاه بس والایی می یابد.